Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu obniżenia składek na ubezpieczenia społeczne osób fizycznych wykonujących działalność gospodarczą na mniejszą skalę zakłada możliwość uniknięcia składek ZUS w ryczałtowej wysokości (obecnie 1.228 zł) i opłacania składek w wysokości zmiennej, uzależnionej od wartości osiągniętych przychodów. Oznacza to, że każdy przedsiębiorca, który spełnia warunki może skorzystać z preferencyjnych składek, ale nie musi. W każdym momencie można bowiem przejść na opłacanie składek zryczałtowanych, w standardowej wysokości.
Zgodnie z przepisami ustawy, możliwość skorzystania z niższych składek ZUS przysługiwać będzie każdej małej firmie, której roczny przychód nie przekracza 30-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę. W roku 2019 z niższych składek będą mogły zatem skorzystać te firmy, których roczny przychód (osiągnięty w roku 2018) nie będzie wyższy niż kwota 63 000 zł.
Składki uzależnione od wysokości przychodu będą preferencją przysługującą jedynie osobom fizycznym prowadzącym działalność gospodarczą oraz osobom współpracującym przy prowadzeniu takiej działalności. Natomiast z niższych składek nie skorzysta osoba, która wykonuje działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności, w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywała (w ramach umowy o pracę) czynności wchodzące w zakres tej nowej działalności. Ponadto jeśli osoba podlegała ubezpieczeniom społecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu także z tytułu innej pozarolniczej działalności (np. jako wspólnik spółki jawnej) również nie będzie mogła skorzystać z tej ulgi.
Poza tym, aby móc w danym roku kalendarzowym skorzystać z opłacania składek od przychodu, należy wykazać, że w poprzednim roku działalność gospodarcza prowadzona była przynajmniej przez okres 60 dni.
Z niższych składek będą mogły skorzystać również osoby rozliczające podatek w formie karty podatkowej, jednak w tym przypadku musi być dodatkowo spełniony warunek – osoba taka nie może korzystać z podmiotowego zwolnienia z VAT, ponieważ podstawa wymiaru składek będzie obliczana w tym przypadku na podstawie wartości sprzedaży podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT.
Zgodnie z nowymi przepisami, uzależnienie składek ZUS od przychodu dotyczyć będzie jedynie składek na ubezpieczenie społeczne oraz składki na Fundusz Pracy. Ulga nie obejmie zaś składki zdrowotnej, która płacona będzie w normalnej wysokości.
Podstawę wymiaru składek w nowym systemie stanowić będzie średni miesięczny przychód przedsiębiorcy uzyskany w poprzednim roku, pomnożony przez ustalony w ustawie współczynnik.
Przeciętny miesięczny przychód z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym jest obliczany według następującego wzoru:
Roczny przychód z roku poprzedniego
——————————————————————————– x 30
Liczba dni prowadzenia działalności w roku poprzednim
i jest zaokrąglany do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 grosza, lub w dół, jeśli jest niższa. 5.
Współczynnik na dany rok kalendarzowy jest obliczany według następującego wzoru:
Prognozowane przeciętne wynagrodzenie na dany rok
——————————————————————————————— x 0,24
Minimalne wynagrodzenie obowiązujące w styczniu danego roku
Powyższego współczynnika przedsiębiorca nie będzie jednak musiał obliczać samodzielnie, gdyż jego wartość będzie corocznie publikowana przez Prezesa ZUS.
Zgodnie z nowymi przepisami, składki wyliczane według wspomnianego wzoru nie mogą być niższe niż wysokość składek preferencyjnych (opłacanych przez nowych przedsiębiorców w okresie pierwszych dwóch lat prowadzenia działalności). Z kolei górną granicę składki liczonej od przychodu stanowi wartość normalnych składek ryczałtowych.
Ustawa zakłada, że z przywileju opłacania niższych składek można korzystać jedynie przez okres 36 miesięcy zawartych w okresie kolejnych 60 miesięcy. Oznacza to, że przedsiębiorca może opłacać składki ZUS od przychodu przez okres 3 lat, po czym traci prawo do korzystania z tego przywileju i zobligowany jest – przez okres kolejnych dwóch lat – do opłacania składek w normalnej wysokości. Ponowne uzależnienie składek ZUS od przychodu może nastąpić dopiero po upływie tych kolejnych 2 lat.
Przedsiębiorca, przekazuje informację o rocznym przychodzie z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskanym w poprzednim roku kalendarzowym oraz o najniższej podstawie wymiaru składek ustalonej na dany rok kalendarzowy w:
- imiennym raporcie miesięcznym albo
- w deklaracji rozliczeniowej
– składanych za styczeń danego roku kalendarzowego lub za pierwszy miesiąc rozpoczęcia lub wznowienia prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w danym roku kalendarzowym.
Podsumowując, zwrócić należy uwagę, że ustawa operuje pojęciem przychodu, a nie dochodu. Oznacza to, że z nowej preferencji skorzystają, co do zasady, przede wszystkim firmy usługowe.
Nowe przepisy wchodzą w życie od dnia 1 stycznia 2019 r. UWAGA! Aby skorzystać z tzw. „Małego ZUSu” w roku 2019 należy złożyć zgłoszenie do ZUS w terminie 7 dni od dnia 1 stycznia.
