fot.: Michał Wozikowski
Przyzwyczailiśmy się, że jadąc samochodem mijamy coraz częściej różnego rodzaju bramki i kamery zainstalowane przez liczne służby drogowe, Policję czy Inspekcję Transportu Drogowego. Wiemy również, że system viaTOLL zarządzany przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad służy do pobierania e-myta z tytułu przejazdu samochodem ciężarowym. W kraju zainstalowanych jest również około 100 wbudowanych w nawierzchnię dróg krajowych wag preselekcyjnych, które umożliwiają sprawdzenie wagi przejeżdżających pojazdów ciężarowych.
Ostatnio jednak coraz częściej z danych gromadzonych przez powyższe urządzenia korzystają m.in. służby skarbowe i celne. Nie każdy bowiem zdaje sobie sprawę, że kamery, bramownice, czy wagi preselekcyjne rejestrują każdy przejeżdżający pojazd. Mało tego urządzenia te są w stanie podać prędkość każdego z pojazdów. Takie informacje jak czas i droga przejazdu pojazdu oraz jego waga na różnych odcinkach drogi jest bardzo dobrym źródłem informacji dla służb skarbowych, które mogą sprawdzić, czy deklarowany przez podatnika transport towaru miał miejsce i czy rzeczywiście odbywał się na deklarowanej trasie.
Jak podaje Dziennik Gazeta Prawna („Wielki Brat śledzi nasze auta. I może przekazywać dane” z 18.01.2016 r.) od momentu powstania systemu viaTOLL rośnie liczba zapytań do GDDKiA ze strony służb publicznych o udostępnienie danych z bramownic. Do tej pory najwięcej pytań kierowanych było z Policji, jednak w ostatnim czasie więcej pytań zadaje skarbówka. Wg danych zebranych przez Dziennik gazeta Prawna w 2014 roku różne instytucje i służby pytały o dane kierowców 1.322 razy, w 2015 roku takich zapytań było już 1.752! W 2014 roku zapytań ze strony skarbówki było około 34%. Może to świadczyć, że baza danych gromadzona przez system bramownic staje się jednym z narzędzi w rękach fiskusa.
Skarbówka na podstawie danych gromadzonych przez system jest w stanie uzyskać takie informacje jak czas i droga przejazdu pojazdu oraz jego waga na różnych odcinkach drogi. Ponadto analiza danych z systemu może ujawnić nieodnotowane, zdaniem skarbówki, transakcje handlowe. Służby skarbowe sprawdzają również, czy deklarowany przez podatnika transport towaru miał rzeczywiście miejsce i czy odbywał się na deklarowanej trasie.
Raporty generowane przez system pokazują nie tylko trasę przejazdu pojazdu ale również prędkość na bramownicach oraz wagę pojazdu. Dzięki temu kontrolujący mogą stwierdzić, czy pojazd jechał z towarem, czy był to „pusty” przejazd.
W naszej ocenie sytuacje, w których służby skarbowe będą sięgały po dane z różnych systemów montowanych przy drogach będą coraz częstsze. Nie tylko będzie dotyczył firm transportowych ale także przedsiębiorców poruszających się po drogach firmowymi samochodami. Należy również pamiętać, że viaTOLL to nie jedyny system monitorujący ruch drogowy, również wiele miast posiada własne systemy monitorowania ulic. Z jednej strony systemy te pomagają np. w rozładowaniu korków i zapewnieniu bezpieczeństwa, a z drugiej mogą zostać wykorzystane przez skarbówkę do jeszcze większej kontroli podatników.
