fot. Michał Wozikowski

Każdy podatnik jest zobowiązany sam regulować swoje zobowiązania podatkowe względem Skarbu Państwa. Może się jednak zdarzyć, że ktoś zapłaci podatek za inną osobę, albo w przypadku podmiotów gospodarczych zapłata podatku będzie traktowana jako uregulowanie transakcji. Niestety osoba trzecia nie może za nas regulować podatków. Takie działanie nie spowoduje wygaśnięcia zobowiązania podatkowego a dodatkowo naliczone zostaną odsetki za zwłokę w zapłacie podatku.

Podobna sytuacja występuje w przypadku zobowiązań podatkowych wspólników spółki jawnej. Podatnikami podatku dochodowego są wspólnicy, a nie spółka – pomimo, iż spółka ma możliwość we własnym imieniu nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, nie posiada jednak osobowości prawnej. Jeżeli zaliczki na podatek dochodowy wspólników zostaną opłacone z rachunku firmowego spółki nie spowoduje to wygaśnięcia ich zobowiązań podatkowych.

Potwierdza to m.in. uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z 26 maja 2008 roku (sygn. I FPS 8/07). NSA wskazuje, że zapłata, o której mowa w art. 59 § 1 pkt 1 w zw. z art. 60 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej (dalej O.p.) w brzmieniu obowiązującym w 2004 roku,  dokonana przez inny podmiot w imieniu podatnika nie powoduje wygaśnięcia zobowiązania podatkowego tego podatnika. Należy podkreślić, że brzmienie art. 59 § 1 pkt 1 O.p. od 2004 roku nie uległo zmianie, a zmiana art. 60 § 1 pkt 2, dotyczącego terminu zapłaty podatku przy obrocie bezgotówkowym dotyczyła jedynie rodzaju rachunków podatnika (bankowego, w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, czy rachunku płatniczego w instytucji płatniczej).

W praktyce oznacza to, że zapłaty za zobowiązanie podatkowe podatnika nie może dokonać inna osoba prawna czy osoba fizyczna.

NSA argumentuje swoje stanowisko tym, iż „zgodnie z art. 5 cytowanej Ordynacji podatkowej, zobowiązaniem podatkowym jest wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego. Obowiązkiem podatkowym jest wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach (art. 4 Ordynacji podatkowej). Z kolei podatkiem jest publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy, wynikające z ustawy podatkowej (art. 6 Ordynacji podatkowej). Z przytoczonych pojęć jednoznacznie wynika, że obowiązek zapłaty podatku wynika ze zobowiązania podatkowego, a zobowiązanym do jego zapłacenia jest podatnik”.

Ponadto Sąd zwraca uwagę na fakt, że art. 60 § 1 pkt 2 O.p. reguluje termin dokonania zapłaty podatku w obrocie bezgotówkowym. „Zgodnie z tym przepisem, za termin dokonania zapłaty podatku uważa się w obrocie bezgotówkowym – dzień obciążenia rachunku bankowego podatnika lub rachunku podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej na podstawie polecenia przelewu. Nie ulega wątpliwości, że w tym przypadku ustawodawca precyzyjnie określił, że w obrocie bezgotówkowym zapłata podatku możliwa jest jedynie z rachunku bankowego (albo prowadzonego przez SKOK) podatnika. Nie jest zatem dopuszczalna, w obrocie bezgotówkowym, zapłata podatku przez osobę trzecią (z rachunku bankowego bądź prowadzonego przez SKOK należącego do osoby trzeciej)”.

Jedyną sytuacją, w której inna osoba niż podatnik może dokonać zapłaty podatku jest zapłata ze środków powierzonych przez podatnika „posłańcowi, wyręczycielowi”. Jak podkreśla NSA „chodzi tu o osobę, która dokonuje faktycznej wpłaty podatku, wpłacając środki otrzymane od podatnika np. pracownik podatnika w ramach powierzonych obowiązków udaje się do urzędu skarbowego i wpłaca w kasie środki od niego otrzymane, czy też krewny podatnika wyręczając go dokonuje zapłaty z jego środków. W tych bowiem wypadkach zapłaty w sensie prawnym dokonuje podatnik, nie zmienia tego faktyczne wyręczenie podatnika w przekazaniu jego środków do kasy organu podatkowego”.

Pamiętajmy zatem, aby samemu regulować swoje zobowiązania podatkowe, w innym przypadku nasze zobowiązania względem fiskusa nie wygaśnie.

Menedżer w Kancelarii. Ekonomista, praktyk z zakresu cen transferowych, podmiotów powiązanych, prawa działalności gospodarczej – procedur zakładania działalności gospodarczej w Polsce, prawa spółek handlowych, w szczególności rodzajów i form działalności gospodarczych w Polsce. Absolwent Akademii Ekonomicznej w Poznaniu specjalność polityka gospodarcza i strategia przedsiębiorstw.

Michał Wozikowski

View all posts by Michał Wozikowski
Michałs website