fot. Michał Wozikowski
Przypomnieć trzeba, że począwszy od stycznia bieżącego roku w wyniku nowelizacji Ordynacji podatkowej istnieje możliwość regulowania podatków przez osoby trzecie, czyli np. przez członków rodziny, ale też przez kontrahentów.
Niestety przez minione lata, organy podatkowe konsekwentnie odmawiały przyjęcia przelewów lub wpłat podatków dokonywanych przez inne osoby, niż zobowiązani podatnicy. Taka praktyka stała w sprzeczności z przepisami cywilnymi i wyrokiem Sądu Najwyższego który stwierdził:
„Wierzyciel nie może odmówić przyjęcia zapłaty wymaganej wierzytelności pieniężnej od osoby trzeciej, nawet gdyby działała ona bez wiedzy dłużnika. Brak jest tu bowiem uzasadnionego interesu dla takiej odmowy. Gdy chodzi o świadczenia pieniężne jest rzeczą obojętną, od kogo wierzyciel otrzyma to świadczenie, gdyż w interesie wierzyciela jest uzyskanie tego świadczenia, tylko bowiem w ten sposób następuje wykonanie zobowiązania. Skład sędziowski trafnie podniósł, iż wierzycielowi zależy przede wszystkim na otrzymaniu należności. To zaś, kto dokona płatności, jest zdecydowanie mniej istotne (o ile w ogóle ma znaczenie dla wierzyciela)” – wyrok SN z dnia 11 października 2000 r. (III CKN 263/00).
Upowszechnienie bankowości elektronicznej spowodowało, że większość płatności robi się z poziomu komputera (tabletu, smartfona itp.). Dotyczy to także wpłat podatkowych – w uzasadnieniu do wskazywanej nowelizacji Ordynacji podatkowej ustawodawca wręcz pisze, że „Ogromna liczba wpłat na poczet zobowiązań podatkowych jest obecnie dokonywana za pośrednictwem rachunków bankowych należących do innych podmiotów”.
Od strony cywilistycznej było i jest to nadal w pełni poprawne działanie. Zgodnie bowiem z art. 356 Kodeksu cywilnego wierzyciel może żądać osobistego świadczenia dłużnika tylko wtedy, gdy to wynika z treści czynności prawnej, z ustawy albo z właściwości świadczenia.
Organ podatkowy (Skarb Państwa) jest wierzycielem, co oznacza, że jeżeli wierzytelność pieniężna jest wymagalna, wierzyciel (tu: skarbówka, samorząd) nie może odmówić przyjęcia świadczenia od osoby trzeciej, chociażby działała bez wiedzy dłużnika. Brzmienie art. 62b Ordynacji podatkowej wprawdzie ustala limit 1.000 zł ale zarazem w ust. 2 tego przepisu wprowadza ustawowe domniemanie uiszczenia podatku ze środków należących do podatnika, jeżeli tylko treść dowodu zapłaty nie budzi wątpliwości co do przeznaczenia zapłaty na zobowiązanie podatnika. Przepisy dotyczące zapłaty podatku przez samego podatnika stosuje się odpowiednio, co oznacza w szczególności, że zapłata podatku przez osobę trzecią skutkuje wygaśnięciem zobowiązania podatkowego.
Uznać więc można, że odpowiednio opisany przelew bankowy pozwala na zapłatę cudzego podatku nawet powyżej tego niskiego limitu.
