Obowiązek przesyłania informacji o ewidencji VAT wynika z art. 82 § 1b Ordynacji podatkowej. Informacje te należy przesyłać w postaci elektronicznej odpowiadającej strukturze logicznej JPK, za okresy miesięczne w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu, wskazując miesiąc, którego ta informacja dotyczy.
Terminy
Termin, od kiedy należy przesyłać informację o ewidencji VAT został uzależniony od statusu przedsiębiorcy, czy jest to duży, mały, średni a może mikroprzedsiębiorca.
Duże przedsiębiorstwa przesyłają już informacje o ewidencji VAT JPK_VAT począwszy od rozliczenia za lipiec 2016 r., z pewnymi wyjątkami dla jednostek z sektora finansów publicznych, dla których pierwszy termin przesłania informacji upłynął 31 stycznia 2017 r.
Dla małych i średnich przedsiębiorstw obowiązek przysyłania po raz pierwszy JPK_VAT upływa w dniu 27 lutego 2017 r. (za styczeń br.).
Mikroprzedsiębiorcy są zobowiązani przesłać informacje od miesiąca stycznia 2018 r. Pierwszą ewidencję JPK_VAT prześlą więc za styczeń 2018 r. do 25 lutego 2018 r.
Aby prawidłowo wywiązać się z nałożonych obowiązków należy ustalić jednak status przedsiębiorcy, czyli przyporządkować firmę do kategorii podmiotów, o których mowa w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej.
Z praktyki wynika, iż najwięcej wątpliwości budzi przyporządkowanie do kategorii małego i mikoroprzedsiębiorcy, gdzie z uwagi na nałożone obowiązki związane z przesłaniem JPK_VAT od 2017 r. czy też 2018 r. istnieje ryzyko pomyłki, skutkującej sankacjami. O ile oczywiście przedsiębiorca nie zostanie ukarany za wcześniejsze rozpoczęcie przesyłania informacji JPK_VAT, to w przypadku uznania, że powinien wysłać a nie wysłał może zostać ukarany, a tym samym narazi się na sankcje karnoskarbowe.
Mikroprzedsiębiorca
Zgodnie z art. 104 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej za mikroprzedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:
- zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz
- osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.
Jak wynika z definicji warunki wystarczy spełnić w jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych aby mieć status mikroprzedsiębiorstwa w roku 2017.
Jakie dane
Status mikro, małego lub średniego przedsiębiorcy powinien być określany po zakończeniu każdego roku obrotowego. Aby ustalić obowiązki w roku 2017 należy wziąć pod uwagę dane za rok 2015 i 2016.
Średnioroczne zatrudnienie określa się w przeliczeniu na pełne etaty. Przy jego obliczaniu nie uwzględnia się pracowników przebywających na urlopach macierzyńskich, urlopach na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopach ojcowskich, urlopach rodzicielskich i urlopach wychowawczych, a także zatrudnionych w celu przygotowania zawodowego. W przypadku obliczania średniorocznego zatrudnienia pracowników nie zaokrągla się wyniku do pełnej osoby.
Przykłady
Jak wskazano powyżej obowiązek przesyłania informacji JPK_VAT nie dotyczy w roku 2017 przedsiębiorców, którzy w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:
- zatrudniali średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz
- osiągnęli roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów ich bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartość w złotych 2 milionów euro.
Przykład 1 – Czy przedsiębiorca, który w roku 2016 zatrudniał średnio 11 osób a w 2015 zatrudniał średnio 8 osób oraz zarówno obrót jak i suma bilansowa nie przekroczyły równowartości 2 mln euro jest zobowiązany do przesyłania JPK_VAT?
W mojej ocenie z uwagi na spełnienie łączne warunków w roku 2015 (zatrudnienie + parametry finansowe) przedsiębiorca w roku 2017 jest mikroprzedsiębiorcą, i JPK_VAT przesyłać będzie od stycznia 2018 r.
Przykład 2 – Czy przedsiębiorca, który w roku 2016 zatrudniał średniorocznie 6 osób, natomiast obrót i suma bilansowa przekroczyły 2 mln euro a w roku 2015 zatrudniał średniorocznie 15 osób i obrót oraz suma bilansowa wynosiły poniżej 2 mln euro jest mikroprzedsiębiorcą w roku 2017 r?
W mojej ocenie przedsiębiorca z przykładu w żadnym roku nie spełnia warunków do uznania go za mikroprzedsiebiorcę i zobowiązany jest wysyłać JPK-VAT od stycznia 2017 r.
Przykład 3 – Czy przedsiębiorca, u którego zarówno w roku 2015 jak i 2016 średnioroczne zatrudnienie przekroczyło 10 osób ale obrót i suma bilansowa wynosiły poniżej 2 mln euro jest mikroprzedsiębiorcą?
W mojej ocenie przedsiębiorca nie spełnia kryteriów do uznania go za mikroprzedsiębiorstwo i od stycznia 2017 r. jest zobowiązany przesyłać JPK-VAT.
Przedsiębiorcy działający krócej niż rok
W przypadku przedsiębiorcy działającego krócej niż rok, jego przewidywany obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych, a także średnioroczne zatrudnienie oszacowuje się na podstawie danych za ostatni okres, udokumentowany przez przedsiębiorcę.
Kary za nieterminowe przesłanie JPK_VAT
Prawidłowe ustalenie statusu przedsiębiorcy, będzie określało termin przesłania JPK_VAT. W przypadku nieterminowego przesłania JPK_VAT podatnik będzie narażony na sankcje karne skarbowe.
JPK-VAT stanowi informację podatkową, a zgodnie z art. 80 § 1 ustawy Kodeks karny skarbowy. Nieprzesłanie informacji w terminie może być zakwalifikowane jako wykroczenie skarbowe lub jako przestępstwo skarbowe.
Kara grzywny za wykroczenie skarbowe może być wymierzona w granicach od jednej dziesiątej do dwudziestokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia, czyli od 200 zł do 40.000 zł. Natomiast jeżeli grzywna zostanie nałożona w trybie mandatowym to jej maksymalna wysokość wynosić będzie 4.000 zł.
Kara grzywny za przestępstwo skarbowe wynosi od 10 do 120 stawek dziennych, które w wynoszą w roku 2017 od 666,60 zł do 26.664,00 zł. Maksymalna grzywna może więc wynieść prawie 3,2 mln złotych.
Wątpliwości
W przypadku wątpliwości w określeniu posiadanego przez podatnika statusu jako przedsiębiorca, na potrzeby ustalenia istnienia obowiązku do złożenia pliku JPK_VAT, jak czytamy w komunikacie Ministra Finansów „należy zwrócić się o pomoc do właściwego urzędu skarbowego”. Ministerstwo Finansów stara się wyjść naprzeciw podatnikom i umieszcza na swojej stronie wyjaśnienia. Trzeba jednak zwrócić szczególną uwagę na fakt, że stanowisko MF w tych wyjaśnieniach ulega zmianie a to może niestety skutkować błędem przedsiębiorcy, który zastosuje się do opublikowanych informacji.
